0
Newsletter

Bądź na bieżąco z rynkiem symulacji medycznej w Polsce i na świecie

Wróć do listy artykułów

Nauka oparta na symulacji medycznej: teorie pedagogiczne

04.02.2021
Nauka symulacji medycznej
Nauka oparta na symulacji

Nauka oparta na symulacji obejmuje wszystkie aspekty nauczania w kontrolowanych warunkach klinicznych. Jej celem jest nie tylko praktyczne ćwiczenie umiejętności pielęgniarskich, ale również przygotowanie pielęgniarek, które będą potrafiły wykorzystać zdobywaną wiedzę i umiejętności oraz ukształtowane postawy w prawdziwych sytuacjach klinicznych. Dobrze przemyślana metoda nauki opartej na symulacji wspiera rozwój kompetencji w zakresie podejmowania decyzji klinicznych i rozwiązywania problemów, tworząc bezpieczne warunki, w których można przećwiczyć złożone sytuacje bez narażania prawdziwych pacjentów.

Zgodnie z zaleceniami National Council of State Boards of Nursing (NCSBN – Krajowa Rada Izb Pielęgniarek w Stanach Zjednoczonych) programy symulacji pielęgniarskich powinny opierać się na teoriach pedagogicznych (Alexander et al., 2015). Do teorii pedagogicznych, które przydają się w nauce opartej na symulacji, można zaliczyć teorie uczenia się dorosłych, społecznego uczenia się, poznawczą, konstruktywizmu i uczenia się opartego na doświadczeniu.

Teoria uczenia się dorosłych

Teoria uczenia się dorosłych leży u podstaw wszystkich metod nauki opartej na symulacji, obejmując wszystkie związane z nią procesy. Opiera się ona na pięciu założeniach dotyczących dorosłych uczących się. Dorosła osoba ucząca się jest autonomiczną jednostką działającą w oparciu o własne doświadczenia życiowe, a jej gotowość do uczenia się determinują oczekiwania dotyczące ról społecznych i zawodowych. Jednocześnie do procesu uczenia się podchodzi ona w sposób bezpośredni, zorientowany na rozwiązywanie problemów, wykazując
przy tym wewnętrzną motywację do nauki (Knowles, 1984).

Teoria poznawcza

Teoria poznawcza uczenia się bazuje na koncepcjach efektów uczenia się, organizacji nowych treści nauczania oraz procesów rozumienia i przechowywania informacji (Gredler, 1997). W centrum jej zainteresowania stoi sposób postrzegania rzeczywistości przez osobę uczącą się, na który wpływ mają jej osobiste dążenia, oczekiwania i doświadczenia. Proces przetwarzania informacji przebiega etapowo, zaczynając się od skupienia uwagi na nowych informacjach, a następnie ich przechowywaniu w pamięci i wykorzystywaniu w działaniu. Nauka
oparta na symulacji tworzy interaktywne warunki do przetwarzania i przyswajania nowych informacji z wykorzystaniem dotychczasowej wiedzy i posiadanego bagażu doświadczeń.

Teoria społecznego uczenia się

Teoria społecznego uczenia się stanowi ważny element nauki opartej na symulacji, nauka ta bowiem w dużej mierze opiera się na obserwacji innych, przy czym nie chodzi tu o naśladowanie zaobserwowanej reakcji, ale o nabyte zachowanie wynikające z tego, jak pracuje mózg (Bandura, 1977, 1993). Nauka zaczyna się od obserwacji, praktyka i informacja zwrotna stanowią natomiast jej dalsze etapy.
Nauka oparta na symulacji zapewnia warunki przypominające rzeczywistość, w których można wypróbować umiejętności i zachowania ukształtowane przez pedagogów.

Konstruktywizm

Konstruktywistyczna teoria uczenia się bazuje na koncepcji konstruowania wiedzy, które polega na przypisywaniu znaczeń doświadczeniom (Merriam, Caffarella, & Baumgartner, 2007). Z punktu widzenia konstruktywizmu osobistego osoby uczące się przypisują znaczenia na podstawie własnych doświadczeń i posiadanej wiedzy (Piaget, 1972). Perspektywa konstruktywizmu społecznego zakłada z kolei, że osoby uczące się tworzą znaczenie poprzez wspólne rozwiązywanie problemów w kontekście społecznym (Wygotski, 1978). Nauka oparta na symulacji pozwala konstruować wiedzę poprzez przypisywanie jej znaczenia i kojarzenie tej wiedzy z innymi, podobnymi sytuacjami klinicznymi.
Teoria uczenia się oparta na doświadczeniu zakłada, że proces ten przebiega według czteroetapowego cyklu (Kolb, 1984). Jego podstawą jest działanie w konkretnych sytuacjach, które wymagają elastyczności i otwartości umysłu. Kolejny etap wiąże się z obserwacją, czyli czasem poświęconym na przeanalizowanie doświadczeń związanych z nauką. Podczas abstrakcyjnego etapu konceptualizacji osoby uczące się odnoszą swoje refleksje do koncepcji, której się uczą. Na końcu osoba ucząca się przystępuje do czynnego eksperymentowania, formułując przewidywania i sprawdzając ich prawdziwość.
Symulacja zapewnia warunki do uczenia się opartego na doświadczeniu poprzez aktywne uczestnictwo w różnych scenariuszach wydarzeń, ocenę przebiegu sytuacji klinicznej, ocenę doświadczeń związanych z nauką oraz przewidywanie podobnych sytuacji.